Een woonboot in Amsterdam, een watervilla in Friesland of een varend woonschip in Arnhem. Heerlijk dat uitzicht en het deinen op het water. Het kan allemaal en het klinkt romantisch. Wat moet je weten voordat je de beslissing neemt? Een ervaringsdeskundige aan het woord.
Het is pionieren geweest
Edmee woonde ruim 20 jaar op een varend woonschip in Amsterdam. ‘We kochten het schip in de tijd dat men het toch wel een beetje vreemd vond dat wij zo’n oud schip wilden opknappen en bewonen. We hebben een heerlijke tijd gehad. Veel buiten en je zag het schip mooier worden. Maar de pioniers van toen hebben nu geen klagen. De schepen hebben inmiddels allemaal een ligplaatsvergunning gekregen en zijn enorm in waarde gestegen. Nu kun je een dergelijk schip met ligplaatsvergunning bijna niet meer kopen zonder hypotheek. Natuurlijk kun je nog steeds een oud schip kopen en die vol overgave gaan opknappen. Maar zorg dan wel dat je een ligplaatsvergunning hebt. Want die zijn schaarser en duurder dan het schip’
Kopen dus
Dat klinkt niet erg hoopgevend als je nu boordevol plannen zit. Belangrijk is de constatering dat qua regelgeving het wonen op water inmiddels gelijk wordt gesteld aan wonen op ’t land. Dit voorkomt een hoop rompslomp. De financiering is gemakkelijker geworden en je kunt nu kiezen uit verschillende type waterwoningen.
Hoe kan je wonen op het water?
Er worden verschillende namen gebruikt en bovendien verschilt dat ook nog een keer per gemeente en/of commerciële aanbieder. Als je op ’t water wilt wonen, kun je grofweg kiezen uit drie varianten:
- Varend woonschip (heeft een motor en is vaak een oud-bedrijfsvaartuig)
- Woonark (betonnen bak zonder motor)
- Watervilla (huis op water)
Let op, je mag dus niet zomaar wonen in je plezierjacht. Dat is bestemd voor recreatie en daarvoor gelden weer andere regels.
Vergunningen
Regelgeving verschilt per gemeente, dus laat je goed informeren. Hou rekening met de volgende zaken:
- Het is moeilijk om een ligplaatsvergunning te krijgen.
- Vergunning krijg je van de gemeente en zou je dus niet hoeven kopen. De praktijk is anders. Je betaalt voor het schip met ligplaats veel meer dan voor het schip alleen.
- Locaties hebben beperkingen in het soort waterwoningen dat ze toelaten. Check dit vantevoren.
Kosten
De kosten verschillen per gemeente en type waterwoning. Een indicatie van de extra kosten:
- Varende woonschepen en woonarken moeten om vijf jaar het water uit voor onderhoud.
- Er zijn jaarlijkse kosten voor gebruik van de grond. Afhankelijk van de locatie is dat precario of erfpacht. Precario wordt per strekkende meter berekend.
De meningen zijn verdeeld of wonen op een schip inmiddels duurder is geworden dan wonen in een huis. Vermoedelijk zorgen de kosten voor een werfbeurt, de stookkosten en hogere hypotheekrente wel voor extra kosten ten opzichte van wonen in een huis.
Voorzieningen en onderhoud
De meeste voorzieningen moeten als in een huis aanwezig zijn. Bij varende woonschepen is dat niet altijd vanzelfsprekend dus je doet er goed aan dit te checken.
- Aansluiting op riolering is verplicht.
- Aansluiting op het elektriciteitsnet is verplicht, want hierin zijn ook de kosten voor vuil ophalen in verwerkt. En omdat het laten lopen van een generator geluidsoverlast geeft.
- Aansluiting op aardgas is naar keuze. Je kunt er nog steeds voor kiezen om gas uit een gasfles te gebruiken. Vele bewoners van varende woonschepen doen dit. Het aanleggen van een gasleiding is overigens al snel een paar duizend euro.
- Aansluiting op de waterleiding is ook niet verplicht maar gemakkelijk te regelen. Heb je dat niet? Geen nood! In Amsterdam vaart nog steeds de waterboot. Zorg dan natuurlijk wel voor een schone watertank.
- Heb je geen gas en stook je op diesel? Als varend woonschip kun je rode diesel (goedkoper dan aan de pomp) gebruiken om te stoken. Let op, als je gaat varen is het wel weer verplicht om witte diesel (prijzen zoals aan de pomp) te gebruiken. Hier wordt streng op gecontroleerd en je kunt hoge boetes krijgen als je op rode diesel vaart.
In 2014 oordeelde de Raad van State dat een woonboot in juridische zin een bouwwerk is. Kortweg gezegd betekent dit dat als je een woonboot bouwt of verbouwt, je omgevingsvergunningplichtig bent. Ook moet je voldoen aan de bouwregels die in het bestemmingsplan staan. Naar aanleiding van deze uitspraak geldt sinds 2018 de Wet verduidelijking voorschriften woonboten. Daarin staat nu dat een woonboot geen bouwwerk is in de zin van de Woningwet. Wel gelden bepaalde (lokale) regels en voorschriften, al is er voor bestaande woonboten een overgangsregeling.
Overweeg je de aanschaf van een woonboot? Dan is het wellicht verstandig om een expert in de arm te nemen die exact weet welke lokale en juridische regels van toepassing zijn en je wellicht kan adviseren op het gebied van vergunningen, kosten en financiering.
Actueel aanbod
Aanbod van waterwoningen is te vinden op de reguliere makelaarssites. Meer specifieke websites zijn waterwonen.nl/, woonbotenland.nl/ of de AWN.
Anderen lezen ook
