Heb je behoefte aan een geheel nieuwe ervaring of wil je er even tussen uit om je te bezinnen op je toekomst? Dan kan een sabbatical een uitstekende manier zijn om je zinnen te verzetten. Hoe je dat aanpakt, lees je hier.
Als je overweegt om een sabbatical te nemen dan kunnen onderstaande stappen je misschien van pas komen. Natuurlijk is iedere situatie anders. De stappen zijn dus ook niet bedoeld als keurslijf, maar eerder als zetten in een proces, zodat je het meest plezier en profijt uit je sabbatical haalt.
Stap 1: Je motieven in kaart brengen
Voordat je besluit om echt een sabbatical te nemen, moet je nogal wat afwegingen maken. Waarom wil je een sabbatical? Veel mensen hebben eerst de wens om eens een tijdje helemaal te ontsnappen aan de dagelijkse sleur. Dan komt het idee voor een sabbatical al snel om de hoek kijken. Toch is het goed om je eigen motieven eerst nog eens goed onder de loep te nemen. Want een sabbatical is vooral geschikt als je:
- Een wens wilt realiseren waarvoor je nu de tijd ontbreekt. Bijvoorbeeld een reis om de wereld of het schrijven van een boek.
- Tijd wilt hebben om op je eigen functioneren te reflecteren: als mens en als professional
- Nieuwe ervaringen, nieuwe kennis of nieuwe vaardigheden wilt opdoen
- Meer balans wilt tussen je werk en je privéleven
- Wilt uitproberen of het leven in een ander land je brengt wat je ervan verwacht.
Als je je motieven eerst onderzoekt en op een rijtje zet, kun je pas goed beoordelen of een sabbatical echt de beste oplossing voor is. Mogelijk zijn er eenvoudiger alternatieven voorhanden die misschien ook goedkoper zijn.
Stap 2: Het besluit
Om tot een afgewogen besluit te kunnen komen, kun je:
- De mogelijkheden bij je werkgever nagaan
- Eventuele risico’s en obstakels inventariseren
- Op zoek gaan naar ervaringen van anderen die je kunnen inspireren en informeren.
Heb je een partner, dan tellen diens mening en arbeidsomstandigheden waarschijnlijk ook mee. Bij je werkgever kun je onderzoeken of anderen je al voorgegaan zijn en wat hun ervaringen waren. Je kunt overdenken of een lang verlof je carrièrekansen in gevaar brengt en of en hoe je in de tussenliggende periode eventueel te vervangen bent. Kijk wat er in je CAO staat en wat de mogelijkheden zijn voor (gedeeltelijk) betaald verlof, zodat je een inschatting kunt maken van de financiële consequenties. Verlof voor een sabbatical is niet wettelijk geregeld en je hebt er geen recht op. Het is eerder een gunst van je werkgever.
Ben je ondernemer, overleg dan met je accountant over de financiële consequenties en ga na wat je sabbatical voor je klanten gaat betekenen. Ga op zoek naar positieve en negatieve ervaringen van anderen. Plaats bijvoorbeeld een oproep op relevante fora.
Stap 3: Het plan
Heb je eenmaal besloten om een sabbatical te nemen, maak dan een plan. Hierin zet je de volgende dingen zo goed mogelijk op een rijtje:
- Wat wil ik doen?
- Hoeveel tijd kost dat?
- In welke periode/tijd van het jaar kan ik dat het beste doen?
- Waar breng ik mijn sabbatical door? Thuis, in het buitenland of een speciale werkruimte?
- Onderneem ik mijn sabbatical activiteiten alleen of met iemand anders?
- Wat zijn de kosten?
- Hoe financier ik de kosten?
- Welke dingen moet ik regelen om mijn sabbatical te realiseren?
- Wat zijn andere gevolgen (bijvoorbeeld voor pensioen)?
Probeer alles zo concreet, meetbaar en realistisch mogelijk te beschrijven.
Stap 4: De financiering
Een sabbatical is in principe onbetaald verlof en dat betekent waarschijnlijk dat je geld nodig hebt om die periode te overbruggen én om datgene te gaan doen wat je in je hoofd hebt. Om je sabbatical te financieren kun je aan het volgende denken:
- Vraag je werkgever om steun
- Ga sparen of lenen
- Zoek inkomen uit andere activiteiten (bijvoorbeeld door je huis te verhuren tijdens je afwezigheid)
Tijdens je sabbatical bouw je geen vakantiedagen op. Ook is het onbetaald verlof waardoor je inkomen daalt. Dat kan betekenen dat je nu mogelijk voor bepaalde toeslagen in aanmerking komt.
Stap 5: Regel het met je werkgever
Stel je niet al te vragend of verzoekend op, maar beschouw je sabbatical als een onderwerp waarover onderhandeld gaat worden. Ook je werkgever kan er baat bij hebben, want die krijgt mogelijk een opgeladen en weer extra gemotiveerde collega terug. Mogelijk heb je veel goodwill gekregen bij je werkgever en is het nu tijd om die goodwill te verzilveren. Maar voor je werkgever zitten er ook nadelen aan je sabbatical. Vandaar de onderhandeling als uitgangspunt. Zorg er bij de onderhandeling met je werkgever voor dat je:
- Goed weet wat je wilt en dat je dat ook kunt overbrengen
- De nadelen zijn voor je werkgever en je collega’s overziet. Denk vast na over mogelijke oplossingen
- Je vooraf afvraagt hoeveel de sabbatical je waard is. Welke concessies wil je doen? Ben je bereid tot de uiterste stap (je baan opzeggen) en wat is er voor nodig om je tot die beslissing te dwingen?
- Vooraf probeert om een beeld te krijgen van jouw belangen, de belangen van je werkgever en hoe er balans kan komen tussen die twee soorten belangen.
Realiseer je dat de onderhandeling wel even kan duren. Gun je werkgever ook de tijd om er over na te denken. Waarschijnlijk loop jij er al lange tijd mee rondt, maar voelt je werkgever zich overvallen en overheersen in zijn perspectief de nadelen van je wens.
Stap 6: De uitvoering
Je hebt het voor elkaar! De financiën zijn rond en werktechnisch is het geregeld. Nu is het tijd om je plan er weer bij te pakken en een uitgebreide planning te maken. Met alle ‘to do’ dingen er op en vooral ook alle ‘geregeld’ zaken.
Schreeuw het vooral ook van de daken. Misschien niet op je werkplek, dat wordt niet altijd gewaardeerd door de achterblijvers. Maar wel op alle andere plekken. Je zult zien dat er dan nog allerlei handige en leuke zaken op je weg komen die je helpen om er een geweldige tijd van te maken!
Meer lezen?
In het boek Instant sabbatical zet coach Elise Verberg uiteen hoe je jezelf kunt coachen om nieuwe keuzes te maken. Instant sabbatical is een reisgids en coach tegelijk en helpt je om de rust te nemen en te bedenken hoe je verder wilt groeien. Het boek bevat ruim veertig oefeningen van topcoaches zoals Stephen Covey en George Kohlrieser. ‘In plaats van met je hoofd onder de dekens te kruipen, je huis te verbouwen of een jaar door Azië te reizen, kun je beter meteen aan de slag gaan met vragen die er écht toe doen’, zegt Verberg. ‘Gewoon vanavond thuis op de bank of op vakantie.’
Het NRC interviewde drie mensen die een geslaagde sabbatical wisten te regelen.
