Pauline en Luud besloten om met hun dochter Emma naar Frankrijk te emigreren. Pauline vertelt hier in haar eigen woorden hoe ze tot die beslissing kwamen, hoe de emigratie beviel en hoe ze uiteindelijk ook de crisis doorstonden. Pas op, dit verhaal heeft een happy end!
Luud en ik werkten al geruime tijd als zelfstandig trainer en coach voor het bedrijfsleven in Nederland, en vol overtuiging en bezieling hielpen we dag in dag uit mensen van werkvloer tot directieniveau naar een zo mooi mogelijk leven. We werkten hard, reden van hot naar haar, zeiden nooit nee, en waren succesvol. Ons werk was ons leven.
Ons persoonlijke leven was echter, volgens ons, niet erg in balans. We predikten dan wel dagelijks een soort van “work-life balance”, maar dreigden zelf min of meer slachtoffer van ons eigen succes te worden. Daarnaast voelden we ons door de torenhoge premies en belastingen voor zelfstandigen ook behoorlijk beperkt in onze persoonlijke bewegingsvrijheid. We voelden dat het anders kon, maar hadden nog geen benul hoe.
Er kan meer dan je denkt
In 1999 begeleidde ik een man van midden veertig op de klassieke outplacement manier naar een nieuwe functie, totdat ik na enige tijd analyseren aan hem vroeg hoe zijn persoonlijke financiële situatie er eigenlijk uitzag. Na wat rekenen kwamen we er achter dat hij na enkele praktische aanpassingen voldoende middelen had om stil te leven, en toen we daar eenmaal achter waren kwamen er ineens hele andere energieën en dromen vrij. Niet alleen bij hem, maar ook bij zijn vrouw die haar middelmatige baan en leven al vele jaren zat was. Het hele proces werkte enorm bevrijdend en na enkele maanden vertrok hij samen met zijn vrouw naar de Dordogne, naar een prachtig huis in een feeërieke omgeving, naar een nieuw leven waar zij in hun stoutste dromen niet aan hadden durven denken.
Een korte vakantie in Frankrijk…
Die zomer gingen Luud en ik, met onze dochter Emma van toen anderhalf, voor een korte vakantie naar Frankrijk en een van onze agendapunten was een bezoek aan hun nieuwe woonplek. Met open armen werden we ontvangen door twee zongebruinde ontspannen mensen, en werden we voor enkele dagen opgenomen in hun romantische leven. Op de laatste dag van dit heerlijke intermezzo, dat voornamelijk bestond uit zwemmen, zonnen, wijn drinken en heerlijk eten, zaten Luud en ik wat te mijmeren in hun prachtige bloemrijke tuin, toen Luud ineens zei; “zo kunnen wij ook leven”. Ik keek hem verbaasd aan. “Wij? Hoe dan?”
Luud had er duidelijk al over nagedacht, plus het feit dat hij een optimistischer kijk op het leven heeft dan ik, en altijd een stip op de horizon zet. “Stel nu eens dat we alles op een hoop gooien en uitrekenen wat we hebben, hoe ver komen we dan?” Ik begon met het opsommen van onze verplichtingen en onze beperkingen, geheel in de lijn van mijn meer zorgelijke kijk op het leven, maar na enige tijd kreeg ook ik de smaak te pakken en volgde ik Luud met het uitrekeningen van de overwaarde van ons huis, ons verdienvermogen, en het fantaseren over hoe we willen leven en wie we willen zijn in deze wereld.
De keuze
Wat we zeker wisten was dat we beiden meer rust, schoonheid en harmonie in ons leven wilden hebben. Het grappige is dat je met het onderzoeken naar wie je nu eigenlijk wilt zijn ook veel kunt opmaken uit je allergieën. Zo heb ik bijvoorbeeld altijd een haatliefde verhouding gehad met het kloosterleven en hield ik als kind naïef mijn oren dicht als we een klooster passeerden, zodat ik een eventuele roeping niet zou horen. Maar datzelfde kloosterleven intrigeerde me ook. Ik voelde me altijd al thuis in de orde, de eenvoud, de puurheid, de natuur, de tijd voor reflectie, etc. Als ik het mijzelf toestond dan droomde ik van een leven in de buitenlucht, een goed georganiseerde moestuin, loslopende huisdieren, een beschutte cour, weelderig bloeiende rozenstruiken, een gigantische open haard, een volle bibliotheek, een grote keuken met een groot fornuis, en lange tafels met heel veel stoelen. Ik kon mijzelf voorstellen als een soort ‘moeder overste’, met vuile handen van de aarde, blozende wangen van de zon, roerend in de pannen en altijd in voor een goed gesprek.
Terugrijdend naar huis kwamen we steeds meer in de stemming en besloten we mijn ouders, die ondertussen gepensioneerd waren, mee te vragen. Ik wilde hun en onze dochter namelijk niet hun nog maar net begonnen, maar wel uiterst belangrijke, relatie ontnemen. Tot mijn stomme verbazing waren zij na een kwartier om, en heel enthousiast. Ook zij waren toe aan iets anders, mijn moeder van toen 70 noemde het zelfs de behoefte aan een nieuwe uitdaging.
Het roer om. Maar dan anders
Het besluit was genomen, alle seinen stonden op groen wat ons betreft. We gingen emigreren en we zouden samen met mijn ouders een groot pand gaan zoeken en een nieuw leven starten. We kozen voor de Perigord Vert in de Dordogne omdat het landschap en het klimaat ons aanspraken en de afstand naar Nederland in een dag te rijden was. Voor alle partijen interessant. Erg veel tijd om verder over dingen na te denken hebben we eigenlijk niet genomen. Het voelde gewoon goed. We wilden naar een beter leven, en wel zo snel mogelijk.
Binnen drie dagen verkochten Luud en ik ons huis, dus we waren vrij om te gaan kijken in Frankrijk.
Het aanbod was betoverend, kleine kasteeltjes, grote landhuizen, zelfs kleine verlaten dorpjes, het was ineens allemaal bereikbaar. We werden meegezogen door de mogelijkheden en nog in datzelfde najaar bezochten we verschillende indrukwekkende panden en fantaseerden we over een leven in Frankrijk. We zouden het roer omgooien, net als al die andere avonturiers. Luud heeft Hotelschool gedaan en ik kan goed koken, we zijn onafhankelijk, creatief, energiek, gastvrij, dus natuurlijk gaan we een Chambre d’Hote beginnen. Goed plan! Toch?
Rekenen, rekenen
Gelukkig heeft mijn soms wat zorgelijke kijk op het leven ook wel voordelen. Ik zag de keurige berekeningen van Luud eens opnieuw aan, en besefte toen dat het zo niet zou gaan werken en Luud was het uiteindelijk ook met me eens. Financieel was het nauwelijks haalbaar, dat hadden we ondertussen ook wel gezien bij anderen die net als wij klein moesten beginnen.
Het roer om, dat doe je toch nog gewoon in hetzelfde schip dacht ik ineens? Waarom alles overboord gooien als we enkel ergens anders willen eindigen? We nemen onszelf mee, we nemen onze ervaring en vaardigheden mee, als we dat nu eens heel slim gaan inzetten? Ik kwam met een nieuw plan; “We blijven doen wat we al doen, maar dan in Frankrijk”
De eerste hindernissen
Begin november 2001 ben ik samen met Emma, die ondertussen net drie was, naar Frankrijk vertrokken om daar alles te gaan regelen met de bank, de accountant, de notaris en de makelaar en om alvast het huis in orde te maken voor de grote verhuizing die op 1 december zou plaatsvinden. Luud zorgde ondertussen voor de afhandelingen in Nederland.
In Frankrijk aangekomen werd ik geconfronteerd met mijn eerste ongemak, ik sprak nauwelijks een woord Frans, en dat is bijzonder lastig als je vervolgens geconfronteerd wordt met ongemak twee, een door de eigenaren voortijdig verlaten en afgesloten huis, en ongemak drie, een niet gemaakt koopcontract, en ongemak vier, een vertraagde overboeking van de bank, en ongemak vijf, een plotseling volstrekt afwezige makelaar. En zo kwamen er nog meer lijken uit de kast. Ik kon het huis niet in en het heeft uiteindelijk drie weken soebatten geduurd voordat ik de sleutel kreeg. Ondertussen kreeg ik zware griep en begon de tijd te dringen. Ik had nog maar een week voordat Luud met de grote vrachtwagen met al onze spullen zou komen en voor die tijd zou ik het huis moeten opknappen en schoonmaken. Met rode konen van de koorts en de stress heb ik bij alle instanties, de makelaar, de bank en de notaris “oui” en “non’” geknikt en geschud, contracten getekend, cheques uitgeschreven, en geen flauw benul gehad waar het over ging. Ik kan me daar nu niets meer bij voorstellen, maar toen had ik gewoon geen andere optie, dan vertrouwen op de goede afloop en doorgaan.
Gelukkig had ik een hamer, een zaag, een nijptang en een paar hele goede potten latex bij me. Vol goede moed opende ik dus na drie weken eindelijk de voordeur van ons nieuwe huis, maar deinsde meteen terug van de misselijkmakende geur. Dat was me de vorige keer, en dat was al weer meer dan een jaar geleden, helemaal niet opgevallen. Ik vermoedde dat het kwam door de vele weken dat het huis leeg gestaan had, dus ik opende alle luiken en ramen en zag met het vrolijk binnenvallende licht ook ineens wat er achter en onder de meubels verscholen was geweest. Dit ging ik niet oplossen met een hamer, een zaag, een nijptang en een pot latex, dat was me wel duidelijk.
Gelijk een aflevering van ‘Ik vertrek”
Alles wat je leest en ziet over en van mensen die een stap als deze maken is ook in ons geval waar gebleken. Binnen een paar weken werden we geconfronteerd met instortende muren en daken, gebroken leidingen, rampzalige lekkages, rottende balken, gedateerde en gevaarlijke elektrische bedradingen, houtworm, verstopte septic tanks, ongedierte op je zolder, schoorsteenvegers die je 1500 euro laten betalen voor een half uur werk, rammelende ramen, horden muizen in je keuken, etcetera. De eerste nacht in ons nieuwe huis vroor het 18 graden en we wisten nog niet hoe de houtkachels aan moesten, dus we werden klappertandend met de rijp op ons dekbed wakker. Waar waren we aan begonnen?
Er was dus werk aan de winkel in ons nieuwe leven en dat pakten we beiden vol goede moed op. We stonden allebei ons mannetje, en als we onze gezamenlijke verantwoordelijkheid niet hadden gevoeld, dan was het waarschijnlijk allemaal op niets uitgedraaid.
Luud ging na drie weken weer voor enkele weken terug naar Nederland om geld te verdienen als trainer, en ik bedacht dat ik voordat de gasten zouden komen best kon doorgaan voor bouwvakker, dus ik ging samen met een paar vakmensen de boel renoveren.
Binnen no time, en dus nog tijdens alle verbouwingen, hadden we de eerste gasten en die vonden alles geweldig; de plek, de verzorging, en de training. En dat stelde ons gerust en stimuleerde ons om door te gaan. En zo verstreken de weken, maanden en eerste jaren.
Was de droom echt zo mooi?
Echter, hoe mooi de droom ook was en hoe fantastisch al onze gasten het ook hadden, we maakten eigenlijk ongemerkt precies dezelfde fout als in Nederland, maar dan in een mooie omgeving met een heerlijk klimaat. We werden wederom een slaaf van onze behoefte om het beste er van te maken. Het tijdschema om het huis en de drie hectare land op te knappen, en te onderhouden vulde de dagen, en daarnaast moesten we ook nog gewoon werken om ons geld te verdienen. Overigens waren we ook nog gewoon ouders van een klein opgroeiend meisje dat weliswaar de tijd van haar leven had, maar ook onze aandacht verdiende.
Op onze gasten maakte ik als coach dus vaak een bijzondere indruk, zij zagen mij als coach, maar op dezelfde dag ook als huisvrouw, kokkin, moeder, tuinman, en bouwvakker. Het was wel wat ik altijd al wilde zijn, maar om al die rollen op het hoogste niveau allemaal in een etmaal te proppen, dat bleek wel iets te veel van het goede. Van de rust en de harmonie kwam dus niet veel terecht, want de druk op ons schema werd naarmate meer mensen ons vonden groter en groter. De meesten vonden ons harde werken en het resultaat inspirerend, enkelen vonden het confronterend. “Waarom besteed je het niet uit” en “neem je wel eens tijd voor jezelf” waren regelmatig terugkomende vragen, die ik, terwijl ik grootmoedig het zweet van mijn voorhoofd veegde, altijd wegwuifde met een sussende opmerking als “ik kan het allemaal wel aan hoor!”
Waar waren we aan begonnen
Natuurlijk heb ik mijzelf regelmatig radeloos afgevraagd waar we aan begonnen waren en hebben Luud en ik vele verhitte telefoongesprekken gevoerd als hij in het buitenland was en ik bijvoorbeeld in mijn eentje een hellend dak probeerde te stutten. Oh, wat kon ik jaloers zijn op mijn vriendinnen die met een draai aan de thermostaat hun huis warm kregen, en in het weekend lekker gingen winkelen. Ik was dus behalve trots en tevreden over hetgeen we voor elkaar kregen, veel vaker nog doodop van de lange dagen, van het alleen zijn, en van de fysieke pijn van het zware werk. Soms vond ik mijzelf een karikatuur ten opzichte van sommige van mijn gasten die vaak niet hun eigen huishouden deden en soms zelfs niet eens zelf kookten. Was ik superwoman of zo? Wat stond ik hier eigenlijk te bewijzen en aan wie?
Luud had ondertussen zijn plannen ook moeten bijstellen, want het tijdelijke teruggaan naar Nederland werd na enige tijd een structureel werken in Europa om de hoge lasten van de vele verbouwingen te kunnen betalen, waardoor hij uiteindelijk heel veel succes verwierf als internationale trainer. Elke maand was hij twee tot drie weken van huis terwijl ik het fort bewaakte en als coach werkte. In de trein en in het vliegtuig schreef hij zijn eerste boek in het Nederlands, en zijn tweede boek in het Engels. Al was het dan zwaar, na enkele jaren liep het dus allemaal redelijk op rolletjes. We waren gewend geraakt aan ons Franse en internationale leven. We spraken ondertussen beiden de taal en waren volledig opgenomen door de Franse gemeenschap.
De crisis verstoort een emigratiedroom
Toen kwam najaar 2008. De crisis sloeg bij velen, en ook bij ons, genadeloos toe en binnen een paar dagen werden vrijwel al onze opdrachten voor het komende jaar ingetrokken. Ineens zaten we, voor het eerst na 12 jaar succesvol zelfstandig ondernemerschap, maandenlang zonder inkomen, en de toestand werd nijpender en nijpender.
Angstvallig probeerden we alles in stand te houden, maar op een gegeven moment stond het water ons aan de lippen. We lieten onze droom los en zetten het huis te koop. Ons hart brak, maar het moest.
De markt was moeilijk, er werden nauwelijks nog huizen verkocht, maar ik geloofde in ons liefdevol opgebouwde huis. Ik boende het elke dag tot in de kiertjes, en verzorgde de tuinen om kopers te enthousiasmeren, en dat werd opgemerkt. Binnen een half jaar werd het verkocht en wij waren vrij. We losten onze schulden af en begonnen opnieuw.
Alles was anders nu. We waren bijna tien jaar ouder en hadden de ervaring en de tijd om na te denken over ons leven. Waarom waren we ook alweer naar Frankrijk vertrokken? Hoe zat het met de rust, de schoonheid en de harmonie in ons leven? Was de crisis achteraf gezien misschien een geschenk?
Ons nieuwe thema werd; downsizen, op alle fronten!
Verhuizen en aanpassen aan een nieuwe realiteit
We hadden al in 2006 een zeer oud pand gekocht als investering, en dat pand werd nu gebombardeerd tot onze toekomstige woning. Het pand, dat in een van de mooiste middeleeuwse dorpen van Frankrijk staat, was al vele jaren onbewoond en behoorlijk onderkomen. In Nederlandse ogen een ruïne, maar wij waren ervaren nu, dus we draaiden onze hand niet meer om voor deze klus.
Met een groep vrienden is het huis volledig gestript en leeggehaald. De meest prachtige details kwamen tevoorschijn en 11e eeuwse wijnkelder bleek het meest indrukwekkende deel van het huis. Na weken bikken en ruimen werd het skelet van het huis weer zichtbaar en dat gaf aan hoe het huis weer opgebouwd moest worden. We hebben er 4 jaar aan gewerkt, en nog is het niet helemaal klaar, maar het is al lang ons thuis.
Het werk trok weer aan en ondertussen hebben we zelfs weer de middelen verworven om een prachtig gastenverblijf op een ander domein te kopen waar onze gasten geheel verzorgd weer kunnen verblijven. Alles klopt nu meer dan ooit. Kleiner, overzichtelijker en we doen niet meer alles zelf. We hebben weer meer tijd voor elkaar, voor onze Française Emma en voor onze vrienden. Eindelijk is er rust, schoonheid en harmonie in ons leven en dat stralen we nu ook eindelijk uit.
Emigreren is zoveel meer dan een andere stek kiezen
Emigreren is dus in mijn beleving niet alleen fysiek gebeuren, maar veel meer nog een geestelijke en mentale rijping naar een ander leven. Soms ben je heel druk met alles en iedereen om je heen te verbeteren, te veranderen en te verzorgen, terwijl je jezelf vergeet.
De echte emigratie gebeurt dus naar mijn gevoel in jezelf, doordat je mentaal een ander positie inneemt, hetzelfde anders gaat zien en beleven, andere dingen belangrijk gaat vinden en andere dingen gaat laten en doen. Verhuizen alleen is niet genoeg om een beter leven te hebben.
Vaak denk ik terug aan de timmerman die 10 jaar geleden de bij ons de luiken kwam maken. Hij kwam elke ochtend stipt om 8 uur, had geen mobiele telefoon of laptop bij zich, sloeg al mijn aangeboden kopjes koffie af terwijl hij nauwlettend met kleine stukjes hout de luiken in het lid hing. Hij stopte elke dag om 12 uur voor de uitgebreide lunch thuis en werkte dan weer van 2 tot 7 uur ’s avonds. In de avond speelde hij met z’n kinderen, at met zijn gezin en ging hij op tijd naar bed. Hij bewoog langzaam, glimlachte en neuriede de hele dag, en er kwam heel veel uit zijn vingers. Soms als ik mezelf weer eens voorbij ren, denk ik aan hem.
Het roer om is een veel subtieler en wezenlijk krachtiger fenomeen dan vaak wordt gedacht. Het is volgens mij een stil bewust worden van wie je bent en wat er wel en niet toe doet.
Het is een lange en intensieve tocht geweest, onze emigratie, maar wij kunnen nu na 10 jaar zeggen dat we eindelijk thuisgekomen zijn.
Doussac Coaching
Ben je nieuwsgierig naar het bestaan dat Pauline en Luud hebben opgebouwd in Frankrijk? Kijk op Doussac.com naar hun huis, coachingtrajecten en het vakantiehuis dat ze verhuren.
