Heb je onlangs wéér met spijt teruggekeken op een belangrijk gesprek? Omdat je niet voldoende uit de verf kwam? Je te bescheiden opstelde en successen te weinig claimde? Het overkomt ons allemaal wel eens. Alleen: het overkomt vrouwen vaker dan mannen.
Wij dames zijn te snel geneigd om onze prestaties weg te wuiven als iets normaals. Of erger: als een toevalstreffer waar geluk bij kwam kijken.
Hoe komt dat toch? En wat doe je er tegen?
Het is aangeleerd gedrag zegt de sociale psychologie
Toen ik heel lang geleden als 18-jarig provinciaaltje mijn studie Psychologie begon, zorgde dat voor een aantal eyeopeners. Eén daarvan was dat uit onderzoek was gebleken dat mannen en vrouwen totaal tegenovergesteld reageren op successen en mislukkingen. Als mannen iets goed doen en daar een compliment voor krijgen, zeggen ze glimmend dat dat komt omdat ze dit of dat goed gedaan hebben. Is iets mislukt, dan wijten ze het aan externe oorzaken. Domme pech, die andere afdeling had het niet voor elkaar, recessie. Bedenk het maar.
Hoe anders werkt het bij vrouwen. Als zij een succes boeken en een compliment krijgen, wijten ze dat hardop(!) aan externe omstandigheden: het team deed zo goed mee, de concurrentie was ook slecht bezig, er was mazzel, want … Ging het mis dan lag het aan henzelf. Ze hadden meer dit moeten doen of minder dat. Ze waren daar en daar ook niet zo goed in.
Ik heb dat als 18-jarige goed in mijn oren geknoopt en constateer decennia later dat er nog niets veranderd is. Ook recent onderzoek laat zien dat vrouwen nog steeds een ander reactiepatroon hebben dan mannen. Ze zijn veel bescheidener, want dat hebben ze zo geleerd. Je op je borst kloppen geeft geen pas, dus een succes claimen en zeggen dat het komt door je kwaliteiten en je inzet ook niet. Maar hé, wel eerlijk blijven zei je moeder altijd, dus als iets niet helemaal goed gaat, moet je je fouten wel ruiterlijk erkennen en je niet achter iets of iemand anders verschuilen.
Tijd voor verandering!
Verandering begint met bewustwording. Als je je eenmaal bewust bent van bovenstaande gedragspatronen, kijk je met een andere blik naar jezelf, naar vrouwen en naar mannen. Let bij vergaderingen maar eens op wie hun successen claimen, het aan geluk wijten en bij wie een falen nooit aan henzelf lag. Dat is echt amusant.
Daarna kun je je gedrag gaan veranderen! Probeer het volgende maar eens:
- Voor belangrijke gesprekken prent je drie dingen in je hoofd waarvan je weet dat je er echt goed in bent.
Je gebruikt er minstens één, die je zonder omwegen vertelt als dat zo in het gesprek uitkomt. - Je benoemt twee recente successen die je dankzij je kwaliteiten en inzet hebt behaald.
Af en toe ververs je ze, maar bedenk dat anderen minder snel op je successen zijn uitgekeken dan jijzelf. - Je zegt nooit meer “Ja, maar …”. En zeker niet als iemand je een compliment maakt.
Dus niet “ja maar, mijn collega’s hebben me ook fantastisch geholpen”. Of “ja, maar ik doe dat werk ook al heel lang”. - Je hanteert de “Ja, en …” methode.
Na een compliment voeg je er nog iets aan toe. Al is het maar “Ja en het was ook heel leuk/leerzaam/boeiend om te doen”. Maar liever nog: “Ja, en dat en dat ging ook heel goed”.
Practice what you preach
Ik heb bovenstaande tips en nog een heel stel andere adviezen zelf in de praktijk gebracht. Ik deed mee met de Daretoo workshop Bluffen voor vrouwen. Dat zelf meedoen was een eis van de trainer die terecht zei dat hij de organisatoren niet als toeschouwer wilde maar als deelnemer. Hoewel ik het een en ander wist over dit onderwerp, heb ik veel geleerd. En dat een week later toegepast.
Tijdens een netwerkbijeenkomst met 200 aanwezigen waar ik NIEMAND kende, heb ik met veel verschillende mensen gesproken. Contacten gelegd. Mezelf als expert gepresenteerd. En als klap op de vuurpijl uitgebreid gesproken met één van de meest succesvolle Amerikaanse voorbeelden in mijn vakgebied online marketing. Over het vak, het Nederlands elftal en over Daretoo. Dat had ik vroeger nooit kunnen bedenken, laat staan gedurfd…
