‘Miranda from Hollanda’ won enkele jaren gelden de Metro-columnwedstrijd. De columns werden door een jury beoordeeld. Ik heb Miranda’s column gelezen en ik vind haar de terechte winnares. Een winnend verhaal of column lezen, is een uitstekende manier om inspiratie op te doen om zelf een goede column te schrijven. Dit keer heb ik er een paar schrijfregels voor je uitgefilterd.
Aandachtspunten voor een goede column
1. Goed gekozen setting
Het thema waar de deelnemers over moesten schrijven was Rotterdam. Miranda schrijft over het onderweg zijn in het spitsuur wat zorgt voor veel dynamiek. Ze heeft zich in Rotterdam ondergedompeld als het ware, beschrijft de stad van binnenuit. Een slimme keus. De vele prikkels die ze tijdens het schrijven ervaart, geven de lezer een realistische beleving van de stad.
2. Dicht op de zintuigen
Miranda heeft gekeken tijdens het schrijven: “Stoplichten veranderen van kleur, Rotterdam glanst en de voetgangers zien grauw als de lucht.” Ze heeft geluisterd: “Iemand zegt: ‘Ja, ik voel men eige fysiek wel beter, maar lichamelijk nog niet top.’” Ze heeft geroken: “Het vlees ruikt zoet joh, zo zoet!” Ze heeft gevoeld: “Mijn maag knort.”
3. Specifiek beschreven
“Een Swa heeft roti gehaald en nog warm beslaat het zakje een hoekje raam, terwijl de stad zich verregend vergaapt.” Miranda schrijft niet ‘beslaat het raam’, nee, ‘een hoekje raam’.
4. Dubbelzinnig
‘Schrijfvertrek’ is de titel van de de column. Schrijfvertrek is de ruimte waarin ze schrijft, in dit geval ‘het spitsuur’. Maar ‘vertrek’ past ook bij handelingen: de schrijfster vertrekt steeds opnieuw omdat ze overstapt op de bus, de tram en de metro. Ook de laatste zin is dubbelzinnig: “RET me dat ik niet verzuip.” RET is het vervoersbedrijf in Rotterdam en leest als ‘red’.
5. Speels met taal
“Het conflict bevecht de autocorrect, de batterijduur is de antagonist.” (antagonist is mooier dan ‘de batterijduur werkt tegen’). ‘De controleur checkt chips.’ (drie keer ‘c’). “Mijn aansluiting is nu uitgesloten.”
6. Flarden
Als je zo meteen de column leest, zal het je opvallen dat Miranda gebruik maakt van veel korte zinnen. Het blijven flarden van zintuiglijke waarnemingen, nergens gaat ze uitgebreider op in. In het stadse openbaar vervoer zou je gek worden als je lang bij mensen stil moest staan, daarom werken de flarden realistisch. Maar buiten dat: in een column heb je niet veel schrijfruimte. Met korte zinnen en flarden van zintuiglijke waarnemingen, zet je met weinig middelen toch een levensechte sfeer neer.
7. Boeiende interpretaties
Zo helder en specifiek mogelijk beschrijven wat er om je heen gebeurt is één vaardigheid, maar er boeiende interpretaties aan geven is een tweede. ‘Zwijgen stemmen in alle talen,’ schrijft Miranda. Dat de mensen om haar heen niet spreken is een zintuigelijke waarneming, maar het idee dat, als ze het wel zouden doen, er in meerdere talen gesproken zou worden, is haar interpretatie en dat zorgt voor een mooie gelaagdheid in het schrijven.
Columns zijn er in overvloed te vinden op het internet. Maar hoe onderscheid je jezelf in kwaliteit? In deze les geef ik je wat basistips. Ze lijken heel simpel, maar in de praktijk gaat het toch heel vaak mis. Ik kom ontzettend veel columns tegen op het internet die zoveel beter zouden kunnen. Onderstaande tips kun je als checklist gebruiken.
Een goede column schrijven
1. Zorg voor een pakkende eerste zin.
Met een lange, ambtelijke zin, zal niemand je column nog verder willen lezen, evenmin als je begint met een cliché. Toch blokkeer je jezelf als je direct een mooie eerste zin wilt schrijven. Schrijf gewoon en zoek er daarna één uit die zich het beste leent voor het begin. Je hoeft je niet per se aan een chronologische volgorde te houden.
2. Ontwikkel je eigen stijl in plaats van anderen na te doen.
De lezer is geïnteresseerd in jouw visie, jouw invalshoek. Je hoeft niet per se een origineel onderwerp te hebben. Veel belangrijker is het dat je het over doodgewone zaken kunt hebben, maar die boeiend kunt maken doordat jij details ziet, die anderen over het hoofd zien.
3. Weet wat goed werkt.
Eigenheid is belangrijk, maar zorg wel voor korte zinnen en een eigentijdse woordkeus. Met korte zinnen kun je veel meer vertellen in de beperkte ruimte van een column en door te zorgen voor een eigentijdse woordkeus hou je je column actueel.
4. Blijf bij één onderwerp.
Je hebt maar heel weinig ruimte in een column (500 tot 1000 woorden). Toch is het verleidelijk om af te dwalen omdat schrijven associatief werkt. Hier is strengheid geboden. Parkeer het stuk waar je afdwaalt in een ander document en maak daar later weer een andere column van.
5. Zorg voor een goede laatste zin.
Het is de kunst om met een twist, een originele voetnoot of een uitsmijter te komen. Ook hier is het belangrijk om dat niet geforceerd te doen. Vaak kun je geforceerde zinnen herkennen aan leestekens. Drie uitroeptekens op het einde. Of drie puntjes, waarmee je aangeeft dat de lezer er toch nog even goed over na moet denken. Een goede laatste zin heeft zulke opsmuk niet nodig.
6. Lees veel columns van anderen.
Dan zullen er automatisch goede columns uit jou ontstaan.
Meer tips voor geslaagde colums
Meer tips vind je in Check je column! Schrijftips voor rake columns en blogs van Anne Boerrigter en Eric Tiggeler.
Meer schrijfadvies van Marit van der Meulen?
Marit van der Meulen debuteerde in 2011 met Reggae in de sneeuw. Met het schrijven van haar tweede roman Vlucht naar Madeira worstelde ze lang. Onnodig, ontdekte ze. Ze besloot om haar schrijfcoachpraktijk Zinnazin op te richten om de hulp te geven die zij zelf had willen ontvangen. Kijk voor meer informatie op zinnazin.nl
